Czym są tzw. wolne rodniki?

Słyszymy o nich w reklamach kosmetyków, branży dietetycznej i świecie fitnessu. Kojarzą nam się jako coś niepożądanego, związanego z procesami starzenia się skóry. Jak to wygląda z naukowego punktu widzenia?

Wolne rodniki odpowiedzialne są za oksydację, czyli utlenianie. Jest to proces metaboliczny, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, np. zwalczania infekcji bakteryjnych. Jednocześnie, budowa biologiczna wolnych rodników – dodatkowy niesparowany elektron – czyni je związkami chemicznie agresywnymi, wpływającymi negatywnie na błony komórkowe i molekuły biologicznie. Przyspiesza to z kolei nie tylko procesy starzenia, ale i rozwój choroby.

źródło: menshealthlatam.com

Inne źródła powstawania wolnych rodników

Poza przyczynami biologicznymi, możemy wyróżnić inne, zewnętrzne czynniki powodujące powstawanie wolnych rodników. Zaliczamy do nich między innymi:

  • zanieczyszczenie powietrza, pożary
  • palenie papierosów, dym tytoniowy
  • używanie alkoholu
  • stres
  • nadużywanie leków
  • przejadanie się – nadmiar kalorii

Przeciwutleniacze

Produkty bogate w glutation

Produkty bogate w glutation
źródło: glutathione4africa.co.za

Za neutralizację szkodliwego działania rodników odpowiedzialne są przeciwutleniacze. Najważniejszym, wytwarzanym przez układ odpornościowy człowieka przeciwutleniaczem jest glutation. Możemy wspomóc nasz organizm, zapewniając mu dodatkowe zastrzyki glutationu zawartego w pożywieniu. Szczególnie bogatym źródłem tego przeciwutleniacza są: awokado, truskawki, czosnek, kapusta, brokuły, szpinak, kurkuma, orzechy włoskie, cebula, szparagi.

Stres oksydacyjny

Zrównoważona liczba utleniaczy i przeciwutleniaczy nazywana jest równowagą oksydacyjno-redukcyjną. Zaburzenie tego balansu nazywamy stresem oksydacyjnym, który prowadzi do rozwoju wielu chorób. Główną przyczyną zaburzenia tej równowagi jest hiperglikemia, czyli podniesiony poziom cukru we krwi. Przyczynami hiperglikemii może być mało aktywny tryb życia, podjadanie między posiłkami, stres czy nadmiar węglowodanów w diecie. Lipemia poposiłkowa, czyli wzrost związków lipidowych we krwi po posiłkach bogatych w tłuszcze, jest kolejnym powodem powstawania wolnych rodników.

Objawy hiperglikemii

źródło: diabdis.com

Choroby spowodowane stresem oksydacyjnym

Stres oksydacyjny może prowadzić także do uszkodzeń mitochondriów, co powoduje niebezpieczną pętlę – wyciek elektronów z łańcucha oddechowego i dalsze pogłębianie nierównowagi między utleniaczami i przeciwutleniaczami. Rodnik pochodzenia mitochondrialnego może doprowadzić do obumarcia komórki, a także do mutacji genetycznych i zmian w DNA mitochondrialnym. Zauważono zależność pomiędzy dysfunkcją mitochondriów a pojawianiem się chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer, Parkinson czy depresja. Niesprawne mitochondria sprzyjają także rozwojowi chorób o podłożu zapalnym – cukrzycy, miażdżycy czy otyłości.

Choroby mitochondrialne

źródło: naviauxlab.ucsd.edu

Zapobieganie chorobom mitochondrialnym

Możemy pomóc naszemu organizmowi w utrzymywaniu równowagi oksydacyjno-redukcyjnej i poprawić funkcjonowanie mitochondriów, dostarczając im szereg niezbędnych do prawidłowej pracy substancji: witaminy z grupy B, kwas liponowy, witaminy A, C, E, koenzym Q10, kreatyna oraz niektóre aminokwasy, np. arganina i cytrulina.

Odpowiednie odżywienie organizmu sprawi, że nasze mitochondria będą cieszyć się zdrowiem. Nasza dieta powinna bazować na produktach o wysokim potencjale przeciwutleniającym i wysokiej gęstości odżywczej. Są to na przykład: karczochy, porzeczka, pistacje, śliwka, soczewica, czosnek

Comments are closed.